Tot aan het verschijnen van mijn eerste verhalenbundel (‘Traisha en het Ei’) heb ik me nooit zo verdiept in de vraag waarom en hoe je je schrijfsels moet promoten. Dat vond ik verspilde moeite. Eerst moet er iets zijn om promotie voor te maken, was mijn standpunt. Zo lang ik enkel korte verhalen in uiteenlopende bundels publiceerde, vond ik dat nog niet aan de orde. Met het uitkomen van die bundel kon ik er echter niet meer onderuit. Mooie recensies (en die waren er gelukkig genoeg) strelen natuurlijk je ego, maar de ervaring leert dat je er zonder enige naamsbekendheid verder weinig aan hebt, tenminste als je het over de verkoop van je boek of bundel gaat. Concreet gesteld; een lovende recensie, bijvoorbeeld op Hebban, levert je hooguit een paar extra verkochte exemplaren op. Naast recensies blijft een stuk promotie voor een beginnend schrijver (zo zie ik mijzelf nog altijd) onmisbaar.

Nu is en blijft de beste promotie natuurlijk het schrijven van goede verhalen en boeken. Het kan iemand incidenteel lukken om met een intensieve promotiecampagne (denk aan interviews, krantenartikelen, boektrailers enzovoort) ook als relatief onbekende schrijver meteen een redelijk aantal boeken af te zetten. Maar als de lezers na het lezen in meerderheid teleurgesteld zijn, kun je dat kunstje denk ik maar één keer uithalen.
Toch ontkomt geen schrijver die de ambitie heeft om bekender te worden aan enige promotie. Je moet al over een uitzonderlijk talent beschikken en/of heel veel geluk hebben om ‘zo maar’ door te breken. Ik heb in deze blog niet de pretentie om alle mogelijkheden de revue te laten passeren, maar houd het heel concreet. Komende zondag (ik schrijf dit op 25 november, dus gaat het om zondag 29 november) ben ik vanaf 12.00 uur aanwezig op de door Quasis georganiseerde schrijversmarkt bij boekhandel de Klerk in Leidersdorp en krijg daar met een hele rits medeschrijvers de gelegenheid mijn boeken aan de man of vrouw te brengen. Zie de volgende link:

http://www.facebook.com/events/1680188712196330/

Natuurlijk ga ik zondag mijn twee tot nu toe gepubliceerde boeken verkopen. Naast mijn fantasyverhalenbundel is dat ‘IJstijd’, een prehistorisch jeugdverhaal voor 10-13 jaar, eind 2010 als ‘Vlaams Filmpje’ uitgegeven bij het Vlaamse Averbode. De oplage was ongeveer 7000 exemplaren. Dat is in in het Nederlands taalgebied erg veel. De verklaring is simpel. De serie ‘Vlaamse Filmpjes’ bestaat al 85 jaar en de kinderen uit bovenbouw van de Vlaamse lagere scholen kunnen er een jaarabonnement op nemen, vergelijkbaar met Nederlandse jeugdtijdschriften als de vroegere taptoe. Het aantal abonnementen schijnt elk jaar terug te lopen, maar het zijn er ook nu nog altijd duizenden.

Afgelopen week ben ik druk bezig geweest om voor zondag (en uiteraard ook voor latere gelegenheden) een extraatje te fabriceren voor de kopers van ‘IJstijd’ of ‘Traisha en het ei’. Wat heb ik gedaan? Omdat ik thuis nog een hele stapel lege DVD-hoesjes en een flinke voorraad onbeschreven ceedeetjes had liggen, kwam ik op het idee om daar een promo-CD met een aantal oude en nieuwe verhalen in epub-formaat van te brouwen. Voor het resultaat zie de foto hieronder. De kopers van ‘Traisha en het Ei’ (die bundel kost € 14,50) krijgen alléén op de schrijversmarkt het boek plus de bonus-CD met twaalf epubs voor € 15,- Dan leg ik op die CD een kleinigheid toe, maar daarvoor is het dan ook een promo-CD. Bijkomend voordeel, zowel voor koper als verkoper, is dat een ronde prijs altijd een hoop gedoe met kleingeld voorkomt. 😉
Welke verhalen staan er als epub (leesbaar op PC, laptop, tablet, smartphone of ereader) op? Dat verraad ik hier niet, maar het staat wel op de achterzijde …

Als afsluiter wat praktische tips voor mensen die willen weten wat ik in welke volgorde gedaan heb. Een kleine waarschuwing is op zijn plaats. Er gaan alles bij elkaar best wat uren in zitten, tijd die ikzelf als pensionado gelukkig voldoende heb. Reken er op dat je gauw drie tot vier avonden bezig bent met de achtereenvolgende stappen, afhankelijk natuurlijk van je handigheid in dit soort karweitjes en welke programma’s je kent en eventueel al eerder gebruikt heb. Nog een kanttekening: ik heb enkel epubs van korte verhalen gemaakt. Als je weet hoe, kan dat vrij snel en eenvoudig. Wil je een boek in epub-vorm uitgeven, dan wordt het een stuk ingewikkelder. Bovendien moet je je afvragen of je wel een volledig boek in epubvorm als gratis (of bijna gratis) promotiemateriaal wilt gebruiken.

Dan nu mijn stappenplan (een iets andere volgorde is natuurlijk ook mogelijk):

1. Selecteren van geschikte verhalen en een volgorde vaststellen.
2. De verhalen (simpelweg vanuit Word) omzetten naar epubformaat. Dat kun je gewoon online doen via           http://ebook.online-convert.com/convert-to-epub
3. Vis ze na het converteren uit je downloadmap en verzamel ze in een nieuwe map met een duidelijke naam als Promo-CD.
4. Zoek een passende afbeelding (gewoon jpg is prima) of maak een mooie beginpagina. Dat laatste heb ik met Publisher gedaan, maar het kan op vele manieren, desnoods ook gewoon in word (dan wel opslaan als jpg/jpeg…).
5. Download het gratis programma Sigil, waarmee je epubs kunt bewerken. Open een epub in de map die je bij stap 3 gemaakt hebt. Kies in Sigil voor ‘Boekweergave’ om de normale layout te zien.
6. Plak je beginafbeelding of cover voor het begin van je verhaal.
7. Controleer op een paar verschillende apparaten (bijvoorbeeld tablet en een ereader die epubs herkent) of je cover of afbeelding (liefst jpg) ongeveer paginavullend is. Vaak is de afbeelding te groot. De snelste manier om die te verkleinen is met Paint, een programma waarover normaal iedereen beschikt. Kies daar voor ‘Formaat wijzigen’ en vergroot of verklein het percentage tot je tevreden bent. Na een paar keer doen word je daar steeds handiger in.
8. Als je wilt, kun je ook snel een ‘echte’ cover in Sigil invoegen. Dat is niet erg ingewikkeld als je de handleiding leest. Je kunt het resultaat snel beoordelen met Adobe Digital Editions, als je de epub tenminste opnieuw in de juiste map opslaat, zodat je het met Adobe Digital Editions snel kunt vinden. Dat is sowieso de handigste ebook-epub-reader voor op de PC. Hoofdstukken maken, een inhoudsopgave enzovoort in Sigil maken is voor de echte volhouders, maar voor een ‘los’ verhaal onnodig.
9. Als je bij alle verhalen tevreden bent over het resultaat, kun je de epubs (nummer ze met 01 – … , 02 – … enz.) meteen op een leeg ceedeetje branden. Een DVD- schijf kan natuurlijk ook, maar al die MB’s heb je niet nodig voor kleine bestanden als epubs. Ik heb Nero gebruikt, maar dat hoeft natuurlijk niet.
10. Natuurlijk wil je ook een leuke CD/DVD-hoes voor je versgebrande epubschijfje. Zie mijn voorbeeld bij de tweede foto van dit blog. Op de achterzijde kun je dan de overige info kwijt. Ik heb de hoes via Publisher gemaakt, maar er zijn programma’s te over waarmee zoiets kan. Omdat ik geen kleurenprinter heb, ben ik met mijn usb-stick naar de printshop gegaan. Wie het ook zo doet, kan het Publisherbestand het beste eerst omzetten naar PDF. Dan weet je dat normaal gesproken het resultaat moet kloppen.
11. De perfectionist maakt digitaal ook nog een mooi etiket. Dat kan ook in (bijvoorbeeld) Nero. Ik heb best een aardig handschrift als ik mijn best doe, dus ik heb de tekst op de schijfjes gewoon met een fijne marker geschreven.

Succes! Ik ben benieuwd of iemand iets aan mijn ervaringen op het epub-front heeft …